Matt Mahan

ads header

Breaking News

Đức quốc: "Boat People" tưởng niệm Ts Rupert Neudeck


Lá Thư từ Đức quốc

"Boat People" tưởng niệm Ts Rupert Neudeck, người sáng lập Cap Anamur & Gruenhelme e.V. tại Bad Homburg/Đức, 21. Mai 2017

* Lê-Ngọc Châu

Tôi may mắn được biết "dự án này khá lâu" nhưng im lặng như có thể, chỉ giới thiệu qua Internet, Facebook ... để đồng hương tỵ nạn - nhất là "boat people" đã được Cap Anamur cứu mạng rõ.
Vì không chắc chắn đi tham dự nên chẳng nói gì cả, đại diện Ban Tổ Chức (BTC) viết điện thư nói anh (vì tôi lớn tuổi hơn) cố gắng đi sau khi tôi cho biết có thể vắng mặt. Không khoe nhưng tôi dám nói muốn là tui đi tham dự sinh hoạt của người Việt tỵ nạn chẳng cần biết xa gần, ngược lại dù có gần vài cây số mà cảm thấy không vui thì không tham dự, nhất là khi người ta phổ biến giới hạn và cuối cùng tôi đã vượt qua 450km để có mặt dầu trước đó ... 99% từ chối rồi. Điều này nói ra mong độc giả đừng cười, là người có thể nói ở xa nhất ... quyết định đi giờ chót lại là người có mặt sớm nhất tại địa điểm tổ chức. Nhìn đi nhìn lại chỉ có tui và một người khác cũng tình cờ hiện diện tôi đâm ra lo sợ rằng không biết mình có nhầm giờ giấc mà sao "cửa đóng then gài". Cuối cùng người đồng hương phôn hỏi BTC rồi qua nhà ông quản gia lấy chìa khóa. Chúng tôi là hai người đầu tiên vào hội trường. 15  phút sau mới thấy vài anh chị em trong BTC xuất hiện. Hú hồn vì biết mình cũng chưa lẫn lắm !.

Trở lại chủ đề ghi ở trên và xin mạo muội được sơ lược về sáng lập viên Cap Anamur.

Tiến sĩ Rupert Neudeck sinh ngày 14 Tháng Năm 1939 ở Danzig. Sau khi chiến tranh thế giới thứ hai chấm dứt, gia đình ông bị trục xuất về Đức. Ông lớn lên và học tập ở Tây Đức. Năm 1958, sau khi tốt nghiệp bậc trung học, ông học ngôn ngữ và văn minh Đức, triết học, xã hội học và thần học Công giáo. Năm 1961. ông ngưng học để gia nhập Dòng Tên, nhưng ít năm sau ông ra khỏi Dòng và tiếp tục học. Năm 1972, ông đậu bằng tiến sĩ triết học với bản luận án Politische Ethik bei Jean-Paul Sartre und Albert Camus (Đạo đức chính trị của Jean-Paul Sartre và Albert Camus).

Ông bắt đầu làm nhà báo cho đài phát thanh Công giáo ở Köln và từ năm 1976 làm nhà báo tự do. Năm 1977, ông làm biên tập viên chính trị cho đài phát thanh Deutschlandfunk.

Năm 1979 vợ chồng Rupert Neudeck và nhà văn đoạt giải Nobel Heinrich Böll – cùng một nhóm bạn – đã thành lập Ủy ban “Ein Schiff für Vietnam” (Một con tàu cho Việt Nam) và thuê tàu Cap Anamur làm nhiệm vụ cứu các thuyền nhân Việt Nam vượt biển. Năm 1982, tổ chức “Komitee Cap Anamur/Deutsche Notärzte e. V.” được thành lập, theo tên tàu Cap Anamur. Những tàu Cap Anamur đã cứu mạng hơn 11.300 thuyền nhân Việt trong thập niên 80 từ Biển Đông. Đặc biệt, trong buổi Lễ Kỷ Niệm 35 Năm ngày CAP ANAMUR ra khơi cứu người Việt vượt biển tìm Tự Do được tổ chức tại Hamburg/Bắc Đức vào ngày 09.08.2014 trong bài phát biểu TS Neudeck có nói một câu để đời, rất rõ ràng mà ai tham dự đều ngạc nhiên và vui mừng vỗ tay: "Tôi cũng là một người Việt Nam !" (Ich bin auch ein Vietnamese !).

Ts Neudeck đã sáng lập vào năm 2003 Đoàn Hòa Bình Gruenhelme.
Trong nhiều thập niên, nhà báo Neudeck đã bênh vực cho người nghèo và người tị nạn. Và đặc biệt số phận của những người tị nạn - nhất là Thuyền Nhân Việt tỵ nạn là chủ đề cuộc sống của ông. Hoạt động của Ts Neudeck đã được thế giới, chính trị gia Đức kính nễ và những ai từng được Cap Anamur cứu mạng luôn nhớ ơn.

Xin dẫn chứng ngắn gọn:

Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Bảo vệ người tiêu thụ Liên bang Đức, Heiko Maas, trong bài diễn văn của ông tại Berlin ngày 26.02.2015 thừa nhận Rupert Neudeck trước khoảng 150 khách mời từ chính trị và truyền thông ở Berlin như một người cung cấp cho chúng ta những câu chuyện cuộc đời của mình rất rõ ràng rằng "sự trốn chạy mà không phải là một sự lựa chọn, nhưng là một số phận" (nguyên văn tiếng Đức: "die Flucht ist keine Wahl, sondern ein Schicksal"). Trao giải công dân (Buergerpreis) cho Rupert Neudeck là một dấu hiệu mạnh mẽ để giúp những người phải rời bỏ quê hương của họ. Rupert Neudeck đã làm điều có lẽ lớn nhất mà một người có thể làm được: " cứu sống mạng người (Menschenleben retten)".

Người bạn và là người đồng hành của ông, Guenter Wallraff đã nói với Thông Tấn Xã Đức (Deutsche Presse-Agentur): " Ông ấy là một vị thánh của thời đại chúng ta. Với Rupert Neudeck lời nói và hành động là một đơn vị. Không có gì thay thế cho anh ta ".
Cho đến lúc cuối của cuộc đời Neudeck vẫn còn hoạt động, phát huy sáng kiến của mình và quyên góp. Sự phục vụ của ông bắt nguồn từ đức tin Kitô giáo.

Ông nhận được nhiều giải thưởng qua việc làm có trách nhiệm của mình. Trong số các giải thưởng có giải Xã hội châu Âu (2006) và Huân chương khen thưởng của tiểu bang của Nordrhein - Westfalen (2007). Ngoài ra, Tiến sĩ Rupert Neudeck nhận được Giải Thưởng Công Dân Xuất Sắc của Đức năm 2014 của báo chí Đức.

Cùng với vợ Christel , Neudeck sống khiêm tốn tại Troisdorf gần Bonn.
Ông qua đời sáng thứ Ba ngày 31. Mai 2016 ở tuổi 77 sau một cuộc phẫu thuật tim để lại vợ là bà Christel Neudeck, hai con gái và một con trai.

Sau khi Ts mất, thể theo nguyện vọng của Thuyền nhân Việt tỵ nạn cùng thân hữu với sự hưởng ứng của Ủy Ban Cap Anamur e.V. và Gruenhelme e.V., một „Ủy Ban Thực Hiện Tượng Đài Rupert Neudeck“ (Rupert-Neudeck-Denkmalprojekt) được thành lập do sự phối hợp giữa Hội Người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản tại Hamburg, cùng sự hỗ trợ của các tổ chức tôn giáo, đoàn thể, hội đoàn người Việt cũng như các thành viên khác cộng tác.

Cũng trong tinh thần Tri Ân Ts Neudeck sau gần một năm ông qua đời, một nhóm Thuyền nhân Việt tỵ nạn được Cap Anamur cứu mạng và thân hữu hợp sức cùng nhau đứng ra tổ chức buổi Tưởng Niệm Người Sáng Lập Cap Anamur, hơn một tuần trước ngày Lễ Giỗ 1 năm, ngày 31 tháng Năm tại Bad Homburg ngày 21 tháng Năm 2017.

Đúng 14h00, sau khi quan khách Đức hiện diện đầy đủ, hai vị MC thay mặt Ban Tổ Chức tuyên bố khai mạc Lễ Tưởng Niệm, chào mừng quý vị quan khách Đức-Việt, hội đoàn, tổ chức và đồng hương, anh Lại Đức Tùng bằng tiếng Việt và cô Trần Phúc Duyên bằng tiếng Đức và mời tham dự viên trong hội trường đứng lên làm lễ chào cờ.

Nghi thức chào quốc kỳ và hát quốc ca Đức + Việt được tổ chức long trọng. Sau Lễ chào cờ Đức là Lễ chào cờ Việt Nam. Bài Quốc Ca CHLB Đức và Việt Nam Cộng Hòa do Hội Văn Hoá phụ Nữ VN tỵ nạn tại Đức & thân hữu đảm trách đã vang lên thật trang nghiêm trong Hội trường Albin Göhring Halle / Bad Homburg này, với sự đồng ca của NVTN tham dự dưới lá cờ Vàng ba sọc đỏ (cờ VNCH) treo bên cạnh cờ Đức ngạo nghễ đựng đứng tại Hội trường trong buổi tửởng niệm hôm nay . Kế đến là một phút mặc niệm để tưởng nhớ đến các chiến sĩ và đồng bào đã hy sinh cho lý tưởng Tự Do và chính nghĩa Quốc Gia cũng như những đồng hương thiếu may mắn đã bỏ mình trên đường vượt biên, vượt biển đi tìm Tự Do và quân cán chính VNCH đã bị chết oan ức trong những trại tù mệnh danh là trại cải tạo của Việt cộng .

Như  BTC cho biết, các tổ chức hội đoàn sau đây tham dự và ủng hộ về tinh thần lẫn vật chất:

Chùa Phật Huệ Frankfurt/M,
Cộng Đoàn Công Giáo Frankfurt/M,
Liên Hội Người Việt Tỵ Nạn CS tại CHLB Đức
Phong Trào VoViNam Việt Võ Đạo Frankfurt/M
Hội Người Việt Tỵ Nạn CS Odenwald
Hội Người Việt Tỵ Nạn CS Wiesbaden  
Hội Văn Hóa Phụ Nữ Việt Nam Tự Do tại Đức
Hội Văn Hóa Việt Nam 2000 Offenbach
Hội Người Việt Tỵ Nạn CS Mönchengladbach
Hội Văn Hóa Phụ Nữ Việt Nam Tự Do tại Đức
Liên Đoàn Hướng Đạo Hùng Vương Frankfurt/M
Ban Văn Vũ Điễm Sáng Darmstadt
Đảng Việt Tân Frankfurt/M
Đảng Dân Tộc Bad Homburg
Đoàn Thanh Niên Việt Nam Tự Do tại Đức
Hội Ái Hữu Trường Petrusky Frankfurt/M
Ca Doàn Thánh Tâm Frankfurt/M
Báo Cali Today Âu Châu
Hội Ái Hữu Người Việt Miền Trung Tỵ Nạn Cs Âu Châu

Ba anh đại diện Thuyền nhân Việt tỵ nạn đã cúi đầu vái lạy trước bàn thờ với di ảnh của Ts Neudeck trong khi tất cả mọi người hiện diện tại hội trường trang nghiêm đứng lên im lặng để cùng tưởng niệm vị ân nhân.

Lần lượt đại diện BTC và những vị khách Đức lên phát biểu:
- Anh Ngô Hoàng Phong, một Thuyền Nhân được Cap Anamur cứu, đại diện Ban Tổ Chúc (BTC) phát biểu bằng tiếng Đức. Ngoài việc nhắc lại, vinh danh và tri ân Ts Neudeck và Cap Anamur, anh Phong đã lên tiếng kêu gọi chính quyền Đức, chính trị gia cùng nhân dân Đức giúp đỡ người Việt trong công cuộc đấu tranh cho Tự Do, Dân Chủ và Nhân quyền cho VN.
- Anh Hoàng Tôn Long đại diện BTC phát biểu bằng tiếng Việt cùng đồng hương tham dự.
- Ông Dr. Etzrodt, đại diện thị trưởng Bad Homburg
- Bà Christel Neudeck
- Franz Alt : nhà văn, Ký giả, TV Redaktion Baden-Baden
- Ông Tilman Zuelch (Gründer der Gesellschaft der bedrohten Voelkern)
- Ông Rudolf Stängle Grünhelme e. V.
- Cô Nguyễn Tường Vân, thế hệ thứ hai (hay ba) của thuyền nhân Cap Anamur.

Nói chung, các diễn giả đều ngợi khen cố TS Neudeck qua các việc làm xã hội của ông mà ít ai dám làm và niềm hãnh diện chung cho chúng ta là các diễn giả đều khen sự hội nhập và thành công của Thuyền Nhân Việt tỵ nạn thuộc thế hệ 1,2,3.

Một điểm son khác mà người viết ghi nhận là không những Ts Neudeck thôi mà ngay cả bà Neudeck mỗi khi nhắc đến hay được hỏi thì cả hai đều khen người Việt tỵ nạn là "nhóm người di dân, được Đức cứu giúp thật sự hội nhập vào xã hội Đức, thành công trên nhiều lãnh vực nhất là giáo dục và đóng góp cũng như "làm giàu cho xã hội Đức ". Bà Neudeck cũng đã lồng vào trong bài diễn văn của mình tại Bad Homburg điều này khi đề cập đến Thuyền Nhân Việt tỵ nạn trước sự hiện diện của quan khách Đức và NVTN. Bà Neudeck còn nói thêm, thay vì bị ám ảnh bởi những thảm cảnh như bị cướp giật, hảm hiếp, đời sống khổ sở trong các trại tị nạn thì Thuyền Nhân Việt đã "vươn lên" sau khi đến Đức. Con cháu thuộc thế hệ thứ 2,3 hội nhập vào xã hội Đức và là những học sinh xuất sắc nhất trong các trường Trung Học nói riêng và bà Neudeck không e ngại gì hết khi thản nhiên nói " người Đức nên học hỏi thêm từ người Việt tỵ nạn ! (sic").

Bà ta cũng nhắc lại chuyện khi người Việt tỵ nạn hát bài Quốc ca Đức tại Lễ Khánh Thành Tượng Đài Tỵ Nạn (ghi chú thêm: vào chiều ngày thứ Bày 12.9.2009) ngay tại bến cảng Hamburg, tôi thấy Wolfgang Schaeuble, Bộ trưởng Nội Vụ Liên bang vào thời điểm đó, đã phải lau những giọt nước mắt từ đôi mắt của mình !". Người viết cũng cần phải nhấn mạnh ở đây để tránh ngộ nhận là vợ chồng Ts Neudeck chỉ đề cập, khen tặng các thuyền nhân Việt tỵ nạn (Boatpeople/Bootsfluechtlinge) được Tổ chức Cap Anamur cứu mạng và thân nhân đoàn tụ qua kinh nghiệm bản thân. Thậm chí bà Neudeck đã nói công khai trước quan khách hiện diện rằng người Đức nên lấy thuyền nhân Việt tỵ nạn làm gương !.

Phần hai của buổi Tưởng Niệm sau khi nghỉ giải lao dùng cơm chiều là chương trình Văn Nghệ chủ đề : Biển Đông Hành Trình Tìm Tự Do - Đêm Nhớ Về Sàigòn và MC là ca sĩ Thu Sương với sự đóng góp của các ca nhạc sĩ : Minh Trí, Quang Vinh, Hy Dân, Trần Bảo, Thu Sương, Kiều Thu , Thanh Xuân ...(xin lỗi nếu có thiếu sót tên nghệ sĩ).    

Buổi Lễ Tưởng Niệm TS Rupert Neudeck tổ chức ngày 21. Mai 2017  ở Bad Homburg thành công mỹ mãn và chấm dứt cùng ngày đúng như ban tổ chức đã thông báo. BTC chân thành cám ơn sự hỗ trợ về tinh thần lẫn vật chất của quý hội đoàn cùng các Mạnh Thường Quân.

Có khoảng ba trăm NVTN gồm "Boat People" và thân hữu từ nhiều nơi về tham dự, ngoài quan khách Đức như bà Neudeck (Troisdorf), ký già Ts Franz Alt, ông Tilman Zuelch (Gründer der Gesellschaft der bedrohten Voelkern),  Rudolf Stängle (Gruenhelme), Dr. Etzrodt (đại diện Thị trưởng Bad Homburg) còn có những đồng hương thật sự có lòng và biết ơn TS Rupert Neudeck, như một số NVTN vùng Hessen (Odenwald, Neu-Anspach, Egelsbach, Darmstadt, Wiesbaden, Bad Homburg, Rodgau, Frankfurter Berg, Bad Vilbel, Erbach, Frankfurt, Weiterstadt, Hanau, Seligenstadt, Dietzenbach, Bad Nauheim ...), từ Moenchengladbach, Dortmund, Bielefeld, Nam Đức, Pháp ... Mục đích của buổi Tưởng Niệm vị Đại Ân Nhân của Thuyền Nhân Việt Tỵ Nạn như BTC đã cho biết trong Flyer quảng cáo là gây quỹ để giúp Gruehelme e.V. có thêm tài chánh để tiếp tục làm việc xã hội theo nguyện vọng của cố Ts Rupert Neudeck và theo như phát biểu xen kẽ của anh Hoàng Tôn Long, đại diện BTC trong phần văn nghệ  kết quả sơ khởi là hơn 9500 Euro (hơn chín ngàn năm trăm Euro). Một thành công vượt mực mà chính tôi cũng rất ngạc nhiên - vì ngày tổ chức là ngày chủ nhật trong khi thứ Hai hôm sau mọi người đa số còn phải đi làm !.

Người viết nói riêng cũng là 1 NVTN vì cộng sản NHƯNG không phải là thuyền nhân tỵ nạn có cảm tưởng rằng việc làm nào mang ý nghĩa đẹp, bất vụ lợi không đánh bóng cá nhân, xa hơn và quan trọng hơn nữa đem lại vinh hạnh cho NVTN từ cái nhìn của người bản xứ vốn mất nhiều cảm tình đối với "những kẻ di dân" thì là điều chúng tôi trân trọng và ủng hộ vì NVTN ít nhiều cũng có nhận xét, so sánh giữa những những sinh hoạt của NVTN chúng ta. Điều này theo thiển ý đã được phản ảnh khá rõ nét qua kết quả đề cập ở trên với sự đóng góp hỗ trợ của gần 300 đồng hương Việt tỵ nạn gồm thuyền nhân (boat people), thân hữu, anh chị em nghệ sĩ và người viết cũng mạn phép (danh sách Mạnh thường quân và ủng hộ viên tôi có đầy đủ do BTC cung cấp) tặng cho tất cả quý vị trong danh sách mỗi người một cành hoa nhỏ (tưởng tượng thôi, loại hoa gì quý vị thích) để vinh danh quý vị đã bỏ công sức, thời gian chuẩn bị, đóng góp cụ thể vào sự thành công của buổi tưởng niệm TS Rupert Neudeck, 21. Mai 2017 tại thành phố Bad Homburg / Hessen.

Để kết thúc bài viết, tôi xin được lập lại lời chia sẻ của quan khách Đức mà tôi đã hân hạnh được BTC mời tham dự trong bàn tiệc khoản đãi các quan khách Đức buổi chiều cùng ngày nên có dịp thăm dò ý kiến. Một số khách mời Đức đã nói:  " Buổi tưởng niệm đầy ý nghĩa, thành công tốt đẹp và ngợi khen những món ăn Việt thuần túy, ngon miệng mà họ rất ưa thích và từng có dịp được thưởng thức như Phở, Chả Giò chay mặn, nước mắm.... nhờ vậy tôi (không phải là chuyên gia đầu bếp, cũng chỉ biết chút chút về nấu ăn) đã có dịp xí xọn giải thích cho vài vị biết thêm sơ sơ sự khác biệt về cách nấu hay gia vị giữa các món ăn China, Thái và Việt Nam chúng ta. Sẵn dịp trao đổi với người Đức, tại sao không phải không quý vị ?. Theo đúng châm ngôn của chúng ta :" Tốt Khoe Xấu Che " !.

Hôm nay, đại diện BTC gởi điện thư cho tôi biết chính thức là đã lạc quyên được tổng cộng 10.000€ (mười ngàn Euro) sau khi trừ đi các chi phí để giúp Gruehelme e.V. theo nguyện vọng của cố Ts Rupert Neudeck. Như tôi hân hạnh được nghe từ trưởng BTC qua phôn là bà Neudeck (Troisdorf), ký già Ts Franz Alt, ông Tilman Zuelch và Rudolf Staengle (Gruenhelme) khi nghe biết số tiền lạc quyên nhiều như vậy tất cả đều ngạc nhiên và bày tỏ sự vui mừng, ngưỡng mộ đối với khoảng 300 tham dự viên thật sự có lòng và hiện diện trong buổi Tưởng Niệm Ts Neudeck. Người con gái, Yvonne Neudeck nói rất tiếc là không thể tham dự được nhưng đã đánh giá cao NVTN và thân hữu là những người không chỉ nói suông, kiểu qua cầu rút ván mà luôn nhớ ơn người đã cứu mạng sống mình.

Người viết là tham dự viên đến từ Nam Đức tuy không là Thuyền Nhân tỵ nạn và nhờ cũng đã từng nhiều lần đứng trong BTC sinh hoạt cho đồng hương tỵ nạn nên rất rõ chuyện "Nói và Làm" khác nhau xa, biết công sức không nhỏ của Ban Tổ Chức, những vị trách nhiệm bỏ ra và đóng góp thiện nguyện cả công lẫn của, bất vụ lợi của các vị Mạnh Thường Quân cho một sinh hoạt thiết thực mang lại sự kính nễ từ người bản xứ đối với người Việt tỵ nạn nói chung như buổi Lễ Tưởng Niệm Ts Rupert Neudeck hôm 21. Mai 2017 tại Bad Homburg, vì vậy hy vọng rằng quý độc giả ở xa, ngoài nước Đức cố gắng khách quan nhận định để đánh giá đâu là chân giá trị của một việc làm cụ thể, không ồn ào nhưng hiệụ quả rất tốt khi đem lại vinh dự cho NVTN (vì chuyện kẻ ưa người thích, khen thì ít ...  khó tránh khỏi). Ngoài ra cũng mong quý độc giả nhất là tham dự viên hoan hỷ cho mọi sơ sót trong bài tóm lược này. Đa tạ.

Truyền thống Việt dạy: "Uống Nước Nhớ Nguồn", điều này đã được phản ảnh rõ nét qua buổi Tưởng Niệm Ts Rupert Neudeck hôm 21. Mai 2017 tại Bad Homburg do một số Thuyền Nhân Việt được Cap Anamur cứu sống và thân hữu nhiệt tình tổ chức mà cô Nguyễn tường Vân và Thủy (vùng Ffm, cựu nữ thuyền nhân được Cap Anamur cứu) đã phát biểu trước sự hiện diện của bà Neudeck, chính giới Đức sau khi cô Thủy mua bức tranh đấu giá do họa sĩ Lê Đức Lập vẽ tặng Ban Tổ Chức, đại ý: " Số tiền để mua đấu giá bức tranh (nếu không lầm 720€) so với mạng sống được Cap Anamur cứu chẳng thấm thía vào đâu vì nếu không được cứu mạng thì thử hỏi chúng ta làm gì có được ngày hôm nay (sic). Tương tự, cô Tường Vân là con của một thuyền nhân tị nạn khác tuy không là người trong cuộc, được sinh ra ở Đức nhưng qua sự kể lại của cha mẹ cũng phát biểu bằng hai ngôn ngữ Đức-Việt và khẳng định là luôn mang ơn cứu giúp của Ts Neudeck, Cap Anamur và chính quyền Đức cưu mang Thuyền Nhân Việt tỵ nạn trốn chạy cộng sản đã mạo hiểm vượt biển tìm Tự Do !.


©  Lê-Ngọc Châu _ Nam Đức, Chiều 24. Mai 2017

- Đính kèm vài hình ảnh của Lễ Tưởng Niệm Ts Rupert Neudeck tại Bad Homburg ngày 21 tháng Năm 2017 (Hình của Châu6168_Xin ghi rõ nguồn khi trích đăng. Cám ơn !) .