Bộ Quốc phòng Mỹ nói gì về tin ‘giàn pháo di động’ của VN?
 |
| Đảo Trường Sa Đông. |
(VOA) Lầu Năm Góc cho biết rằng Hoa Kỳ “đã nắm được các tin tức về việc Việt Nam đã triển khai các hệ thống tên lửa tầm ngắn trên một số tiền đồn ở Trường Sa”.
Reuters hôm 10/8 dẫn lời các nguồn tin nói rằng Hà Nội đã, theo lời hãng này, “bí mật” đưa các giàn rocket di động mới ra “năm căn cứ ở Trường Sa trong những tháng gần đây”.
Cùng ngày, trả lời VOA Việt Ngữ, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ cũng kêu gọi “tất cả các bên tuyên bố chủ quyền ở biển Đông tránh các hành động gây căng thẳng, tiến hành các bước đi thiết thực nhằm xây dựng lòng tin và gia tăng nỗ lực nhằm tìm ra các giải pháp hòa bình, ngoại giao để [giải quyết] các tranh chấp”.
Trong khi đó, tất cả các báo lớn của Việt Nam đều không đề cập tới bản tin độc quyền của Reuters, và dường như, chỉ duy nhất có tờ Giáo dục Việt Nam viết về điều tờ báo này nói là “quyền phòng thủ chính đáng của Việt Nam ở Trường Sa”.
Tờ báo thuộc Hiệp hội các trường đại học và cao đẳng ở Việt Nam viết thêm rằng “nếu thiếu những tiếng nói giải thích cho rõ có thể dẫn đến những băn khoăn, lo lắng trong dư luận Việt Nam về quyết tâm bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ”.
Trong bản tin của mình, Reuters trích tuyên bố ngắn gọn của Bộ Ngoại giao Việt Nam nói rằng thông tin mà hãng này thu thập được “không chính xác”, trong khi trả lời VOA Việt Ngữ, một quan chức Bộ Quốc phòng Việt Nam nói rằng “không có chuyện đấy”.
Tính tới tối 11/8, giờ Hà Nội, cả trang web của Bộ Ngoại giao Việt Nam và Trung Quốc đều không đăng tải bất kỳ tuyên bố nào về tin tức được cho là “gây căng thẳng” cho quan hệ Hà Nội – Bắc Kinh.
Tiến sỹ Vũ Quang Việt, một nhà nghiên cứu về biển Đông, nhận định với VOA Việt Ngữ rằng dù Việt Nam bác bỏ tin triển khai giàn phóng tên lửa, đó cũng là lời “cảnh báo” cho Trung Quốc.
Cựu quan chức của Liên Hiệp Quốc này nói thêm:
“Họ làm như vậy để cho Trung Quốc biết rằng họ sẵn sàng đề phòng. Nếu mà Trung Quốc muốn chiếm thêm chỗ này, chỗ kia, thì sẽ bị phản ứng. Việt Nam bây giờ ở thế bắt buộc phải chứng tỏ mình phòng bị, chứ không phải mình ở cái thế có thể tấn công được. Nếu tấn công, Trung Quốc sẽ lạm dụng cái đó để nó làm tới nữa. Việt Nam chỉ có phản ứng khi nào cần thiết thôi”.
Ông Việt nhận xét tiếp rằng, sau phán quyết của Tòa Trọng tài Liên Hiệp Quốc, Trung Quốc giờ “mất thế chính nghĩa”, và tình hình ở biển Đông sẽ còn “căng thẳng” trong thời gian tới.
Trong bài báo độc quyền, Reuters trích dẫn tuyên bố mà Bộ Ngoại giao Trung Quốc fax tới hãng này hôm 11/8, tái khẳng định “chủ quyền không thể tranh cãi” đối với Trường Sa và các vùng biển kế cận.
Bắc Kinh còn được trích lời lên tiếng phản đối việc “chiếm đóng trái phép các đảo và bãi đá của Trung Quốc” và “triển khai quân sự trái phép” tới đó.
Quân đội VN phủ nhận tin triển khai pháo phản lực ở Trường Sa
(VOA) Hãng tin Reuters và một số báo nước ngoài hôm 10/8 đưa tin Việt Nam đã tăng cường sức mạnh cho một số đảo của mình ở Biển Đông có tranh chấp. Reuters trích dẫn 3 nguồn là các nhà ngoại giao và sỹ quan quân đội nước ngoài nói rằng Việt Nam đã triển khai các dàn pháo phản lực cơ động có năng lực đánh các đường băng và cơ sở quân sự của Trung Quốc.
Bài tường trình của Reuters cho hay 3 nguồn tin kể trên nói rằng thông tin tình báo cho thấy Hà Nội đã chuyển các dàn pháo phản lực từ đất liền lên 5 đảo ở Trường Sa trong những tháng gần đây, một động thái có thể tăng căng thẳng với Bắc Kinh.
Theo các nguồn tin đó, các dàn phóng chưa lắp đạn nhưng có thể sẵn sàng hoạt động chỉ trong vòng 2 đến 3 ngày.
VOA Việt ngữ trong ngày 10/8 đã liên lạc với Thượng tướng Võ Văn Tuấn, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam, để xác minh tin này. Tướng Tuấn cho hay:
“Không có chuyện đấy đâu. Không có chuyện đấy. Hôm nay cũng có người hỏi rồi. Không có chuyện đấy”.
Một cán bộ cao cấp khác đề nghị không nêu tên thuộc Cục Đối ngoại, Bộ Quốc phòng Việt Nam, đã hướng dẫn phóng viên VOA liên lạc với Bộ Ngoại giao. Ông nói:
“Tốt nhất là về phía Việt Nam có Vụ Thông tin-Báo chí, Bộ Ngoại giao, thì cơ quan đấy họ sẽ trả lời một cách đầy đủ”.
Tuy nhiên theo tin Reuters, Bộ Ngoại giao Việt Nam nói rằng thông tin về việc triển khai các dàn phòng là “không chính xác” mà không nói thêm chi tiết.
Các quan chức ngoại giao và các nhà phân tích quân sự nước ngoài tin rằng các dàn phóng nêu trên là một phần trong hệ thống pháo phản lực hiện đại có tên EXTRA mới mua của Israel.
Đạn của loại pháo này có thể bắn chính xác trong tầm 150 kilomet, có nhiều loại đầu đạn khác nhau nặng 150 kilogam có thể đánh nhiều mục tiêu đồng thời. Vũ khí này có thể tấn công cả tàu thuyền lẫn các mục tiêu trên mặt đất.
Với vũ khí này, các đường băng và cơ sở quân sự của Trung Quốc trên các đá Subi, Chữ Thập và Vành Khăn, rơi vào tầm bắn từ nhiều đảo hoặc đá do Việt Nam nắm giữ ở Trường Sa.
Các nhà phân tích quân sự cho rằng đây là bước đi phòng vệ nổi bật nhất mà Việt Nam thực hiện ở Biển Đông trong nhiều thập kỷ.
Thiếu tướng Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược Bộ Công an, cũng nhấn mạnh với VOA rằng tuy chưa thể khẳng định tin Việt Nam đã triển khai các dàn pháo đó, song dù Việt Nam đã và sẽ triển khai vũ khí gì, việc đó cũng chỉ có tính phòng thủ, không mang tính răn đe hay tấn công. Ông nói:
“Việt Nam triển khai, nếu mà có, tất cả các loại vũ khí, pháo phản lực hay cái gì đi chăng nữa, Việt Nam chủ yếu chỉ làm nhiệm vụ phòng thủ, đối phó khi bị tấn công thôi. Việt Nam sẽ không bao giờ khởi binh và bắn trước một phát đạn nào cả. Tập trung toàn bộ cho bảo vệ mình trước cái uy hiếp của nước ngoài”.
Việt Nam có tranh chấp chủ yếu với Trung Quốc ở Biển Đông. Reuters tường thuật rằng Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 10/8 đã nói trong một tuyên bố gửi đi bằng fax như sau: “Trung Quốc kiên quyết phản đối nước có liên quan chiếm bất hợp pháp một phần các đảo và đá thuộc quần đảo Spratly [Trường Sa] của Trung Quốc, và trên các đảo và đá chiếm bất hợp pháp này vốn thuộc về Trung Quốc lại tiến hành xây dựng và triển khai quân sự bất hợp pháp”.
Mỹ cũng đang theo dõi các diễn biến này chặt chẽ. Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nói: “Chúng tôi kêu gọi các nước tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông tránh các hành động làm tăng căng thẳng, có các bước đi thực tế để xây dựng lòng tin và đẩy mạnh các nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình, ngoại giao cho các tranh chấp”.
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã cải thiện đáng kể năng lực hải quân trong chương trình hiện đại hóa quân đội nói chung, trong đó có việc mua 6 tàu ngầm lớp Kilo hiện đại của Nga.
Thiếu tướng Lê Văn Cương nói Việt Nam tăng cường năng lực quân sự là điều bình thường. Ông nói Việt Nam có mối lo ngại thường về Trung Quốc không chỉ vì nước này đã phát triển sức mạnh quân sự trong nhiều năm qua mà cơ bản vì họ “có những hành động hung hăng, hiếu chiến, bất chấp luật pháp của Trung Quốc trong hàng chục năm nay ở Biển Đông và Biển Hoa Đông”.
Tướng Cương nhắc lại rằng kể cả các nước lớn là Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ cũng lo ngại về sự “hung hăng, hiếu chiến của Trung Quốc”.
