Manila ‘ly khai’ Mỹ, Việt Nam - Trung Quốc ra tuyên bố
 |
| Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (trái) bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sau một lễ ký kết ở Bắc Kinh, Trung Quốc, 20/10/2016. |
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi Việt Nam “nên coi trọng đà tiến tích cực trong quan hệ song phương”, giữa lúc Tổng thống Philippines tuyên bố “ly khai” Mỹ, xích lại gần hơn với Bắc Kinh.
Trong cuộc gặp với ông Đinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, ở thủ đô của Trung Quốc hôm 20/10, theo Xinhua, ông Tập còn kêu gọi hai nước “tiếp tục tình bạn hữu, duy trì quan hệ song phương hiện thời, xử lý đúng đắn tranh chấp, và mở rộng hợp tác”.
Về tuyên bố của ông Tập, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Trường, cựu quan chức ngoại giao Việt Nam, và hiện là Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế ở Hà Nội, nói với An Tôn của VOA tiếng Việt rằng “cái này hoan nghênh thôi”.
Ông nói thêm:
“Nếu mà Trung Quốc làm được như thế thì rất là tốt, nhưng mà tôi chỉ lấy một cái ví dụ như thế này. Tháng Mười năm 2013, Thủ tướng của Trung Quốc sang thăm Việt Nam và ký một thỏa thuận về thiết lập các cơ chế hợp tác song phương trên biển, giải quyết các vấn đề trên biển, và hai bên cam kết cùng hợp tác để giải quyết những vấn đề song phương liên quan tới biển Đông, nhưng mà tới tháng Năm, trong vòng nửa năm thì Trung Quốc kéo dài khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Thế thì, người Việt Nam cũng hy vọng các nhà lãnh đạo Trung Quốc nói sẽ đi đôi với làm. Nói về mặt nguyên tắc thì OK, rất hoan nghênh, nhưng mà trên thực tiễn thì chúng ta cần phải theo dõi”.
Trong cuộc gặp với quan chức Việt Nam, Chủ tịch Trung Quốc còn cho rằng Hà Nội và Bắc Kinh cùng “chia sẻ tương lai”, và rằng quan hệ gần gũi hơn giữa đôi bên sẽ giúp hai nước “đạt một sự đồng thuận chiến lược”.
Ông Đinh Thế Huynh thăm Trung Quốc từ ngày 19 đến ngày 21/10, đúng dịp Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cũng công du tới quốc gia đông dân nhất thế giới.
Ông Duterte hôm 20/10 tuyên bố sẽ “ly khai” với Hoa Kỳ, một đồng minh quan trọng của Manila.
Theo VNA, tại Bắc Kinh, ông Huynh “trân trọng chuyển lời thăm hỏi và lời chúc tốt đẹp của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trần Đại Quang tới Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình”.
Ông Huynh cũng đề nghị hai bên “thực hiện nghiêm túc, hiệu quả nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước; tăng cường tin cậy chính trị; đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hợp tác thực chất trên các lĩnh vực; tăng cường giao lưu hữu nghị nhân dân; nỗ lực duy trì hoà bình, ổn định trên Biển Đông, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp”, VNA đưa tin.
Quan chức Bộ Chính trị đầy quyền lực của Việt Nam cũng kêu gọi hai nước “thực hiện nghiêm túc “Thoả thuận về những nguyên tắc cơ bản giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc”, “Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông” (DOC), sớm cùng ASEAN hoàn tất xây dựng “Bộ Quy tắc về ứng xử của các bên ở Biển Đông” (COC), kiên trì tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài trên tinh thần tôn trọng lợi ích của nhau và phù hợp với luật pháp quốc tế”.
 |
| Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh, Trung Quốc, 20/10/2016. |
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte loan báo nước ông ‘ly khai’ với Hoa Kỳ, một đồng minh quan trọng có quan hệ quốc phòng mật thiết với Philippines.
Ông Duterte đưa ra tuyên bố đó hôm nay, thứ Năm 20/10, trong chuyến công du chính thức sang Trung Quốc, một chuyến thăm mà Hoa Kỳ đang theo dõi sát để tìm các dấu hiệu về những cải thiện quan hệ giữa hai nước.
Phát biểu tại Bắc Kinh bên cạnh Phó Thủ tướng Trung Quốc Trương Cao Lệ, Tổng thống Duterte nói:
“Tôi loan báo sẽ ly khai khỏi Hoa Kỳ. Nước Mỹ đã thua. Tôi đổi lập trường để đi theo ý thức hệ của quý vị, và có thể tôi cũng sẽ sang Nga để thảo luận với Tổng thống Vladimir Putin, và nói với ông rằng bây giờ có 3 nước chúng ta trên thế giới: Trung Quốc, Philippines và Nga.”
Ông Duterte nói thêm: “Đó là cách duy nhất.”
Trong chuyến công du chính thức 4 ngày, Tổng thống Philippines cũng đã gặp Thủ tướng Lý Khắc Cường và Chủ tịch nước Tập Cận Bình. Ông Duterte ký 13 thoả thuận hợp tác với Trung Quốc, bao gồm các lĩnh vực văn hoá, kinh tế, du lịch, thương mại, chống ma tuý và thoả thuận liên quan tới các vấn đề hàng hải.
Hai nước còn đồng ý thiết lập một uỷ ban hỗn hợp giữa hai lực lượng tuần duyên, một diễn biến vô cùng quan trọng bởi vì thoả thuận này sẽ tạo điều kiện cho các cuộc thảo luận về các cuộc tranh chấp lãnh thổ tại Biển Đông, một vấn đề mà hai bên đã đồng ý sẽ tiếp tục thảo luận trong những ngày tháng tới.
Chuyên công du chính thức của ông Duterte sang thăm Trung Quốc được coi là một sự đảo ngược có ý nghĩa quan trọng trong các quan hệ Philippines-Trung Quốc.
Ông Duterte trước đó đã tìm cách củng cố các quan hệ với Trung Quốc, trong khi cá nhân ông tìm cách tách xa Hoa Kỳ, từ khi ông lên nhậm chức vào tháng 5 vừa qua.
Trung Quốc ve vãn Tổng thống Philippines
Trung Quốc trước đó trải thảm đỏ để đón Tổng thống Philippines khi ông đến gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để cải thiện các quan hệ khúc mắc giữa hai nước.
Ông Tập Cận Bình nghênh tiếp ông Duterte với đầy đủ lễ nghi quân cách tại Đại sảnh đường Nhân dân ở Bắc Kinh.
Sau các cuộc thảo luận hôm thứ Năm, hai nhà lãnh đạo ký kết một số thoả thuận mới mà theo ông Tập, nhằm mục đích “cải thiện toàn diện” các quan hệ song phương.
Vào đầu năm nay, một toà án quốc tế đã ra phán quyết có lợi cho Philippines trong một vụ kiện chống lại Trung Quốc trước Toà Trọng tài Quốc tế trong vụ tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Đông. Tuy nhiên từ sau phán quyết của toà án quốc tế, ông Duterte đã tỏ ra hoà hoãn, và cố gắng không làm xấu đi hơn nữa các quan hệ với Trung Quốc trong khi cùng lúc, củng cố các tuyên bố chủ quyền của nước ông.
Trước khi tham gia các cuộc thảo luận với lãnh đạo Trung Quốc, ông Duterte cho biết ông sẽ không nêu lên vấn đề tranh chấp lãnh thổ trừ phi Chủ tịch nước Trung Quốc đề cập tới vấn đề này trước. Ông Duterte, bình thường là người nói thẳng, giải thích rằng đây là một cử chỉ thiện chí đối với lãnh đạo nước chủ nhà.
