Yemen bên bờ nội chiến
 |
| Người dân Taez biểu tình chống lực lượng sắc tộc Houthi chiếm đóng thành phố. Ảnh ngày 22/03/2015 REUTERS/Anees Mahyoub |
Hôm qua 22/03/2015, lực lượng nổi dậy sắc tộc Houthi theo hệ phái Shia tiếp tục tràn xuống miền nam Yemen, chiếm được Taez, thành phố lớn thứ ba đất nước.
Trước nguy cơ nội chiến bùng phát, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc họp khẩn vào buổi chiều qua, ra tuyên bố ủng hộ Tổng thống hợp hiến Abd Rabbo Mansour Hadi và kêu gọi bảo vệ sự « thống nhất » quốc gia của Yemen.
Thông tín viên Charlotte Alix tường trình từ New York,
" Cuộc họp của Hội Đồng Bảo An, được triệu tập vào chiều Chủ nhật, cho thấy sự lo ngại và tính chất khẩn cấp khiến cộng đồng quốc tế phải nhanh chóng hành động trước những diễn biến mới nhất tại Yemen. Không đến mức nói tới một cuộc đảo chính, Hội Đồng Bảo An một lần nữa lại lên án các biện pháp đơn phương của phe nổi dậy Houthi. Hội Đồng Bảo An cũng bày tỏ sự ủng hộ rõ ràng đối với Tổng thống Hadi, hiện đang cố thủ tại Aden, thành phố lớn nhất miền nam Yemen.
Mười lăm thành viên Hội Đồng Bảo An cũng nhấn mạnh rằng chỉ có đối thoại mới giải quyết được cuộc xung đột, đang có nguy cơ chuyển thành chiến tranh tôn giáo. “Liệu chúng ta có một giải pháp nào khác ngoài việc đối thoại ?”, ông Jamel Benomar, đặc phái viên của Liên Hiệp Quốc về Yemen, chất vấn. Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc cảnh báo cả phe Tổng thống Hadi, cũng như phe Houthi đều không đủ lực lượng để kiểm soát toàn bộ đất nước. Còn nếu như hai bên vẫn tiếp tục tin vào điều ngược lại, tương lai của Yemen sẽ giống như Irak, Syria hay Libya.
Bạo lực gia tăng trong những ngày gần đây không khiến giới ngoại giao lạc quan. Hội Đồng Bảo An lo ngại al-Qaida trên bán đảo Ả Rập sẽ lợi dụng không khí hỗn loạn hiện nay. Các vụ khủng bố chống hệ phái Shia hồi thứ Sáu tuần trước tại hai thánh đường ở thủ đô Sanaa, mà tổ chức Nhà nước Hồi giáo nhận là thủ phạm, dường như cho thấy họ có lý."
Lực lượng nổi dậy Houthi hiện tại chỉ còn cách nơi ẩn náu của Tổng thống Yemen Hadi gần 180 km. Việc chiếm được sân bay quân sự Taez hôm qua, Chủ nhật 22/03, với sự hậu thuẫn của các binh sĩ thân cận với cựu Tổng thống Abdallah Saleh, cho phép dân quân Houthi kiểm soát được một địa điểm chiến lược trên trục đường chính của miền nam. Bất chấp kêu gọi của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, lực lượng Houthi chuẩn bị chiến dịch chiếm Aden.
Trước đó, phát biểu trên truyền hình, Tổng thống Hadi tuyên bố lấy Aden làm thủ đô lâm thời và kêu gọi Hội Đồng Bảo An « hành động khẩn cấp ». Phe Houthi ngay lập tức cáo buộc Tổng thống Hadi tội phản quốc, muốn chia rẽ đất nước. Nhiều nhân chứng ở miền trung khẳng định nhìn thấy nhiều xe tăng và thiết bị quân sự rời miền bắc hướng về Taez hôm qua. Một nguồn tin quân sự cho AFP biết khoảng 40 xe tăng của quân đội được triển khai tại khu vực tây bắc Aden nhằm chuẩn bị hỗ trợ cho cuộc tiến quân của quân nổi dậy. Theo nhà phân tích Hisham al-Omeisy (tại Sanaa), « Aden chắc chắn sẽ là chiến trường quyết định giữa quân Houthi và Tổng thống Hadi ».
Lãnh đạo phe Houthi, được Iran hậu thuẫn, vừa bác bỏ đề nghị đối thoại với chính quyền của Tổng thống Hadi thông qua trung gian Ả Rập Xê Út.
